[Lắng nghe từ chuyên gia AI – 2 ] Cách AI thay đổi thế giới

Sebastian Seung, Phó chủ tịch điều hành và nhà nghiên cứu chính, công ty điện tử Samsung

Không thể phủ nhận rằng thời đại của AI là phụ thuộc ở chúng ta, và những thiết lập để thay đổi đang kể cách chúng ta sử dụng và tương tác. Dự đoán về điều này, công ty điện tử Samsung đã mở các trung tâm AI trên toàn thế giới để đảm bảo rằng công ty dẫn đầu về AI. Năm 2019 đánh dấu 50 năm thành lập của công ty điện tử Samsung, và công ty đã dự báo thêm về tương lai 50 năm nữa, với AI là trung tâm của sự đổi mới trong tương lai.

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của AI đối với tương lai của xã hội, cũng như công việc đang được thực hiện tại Trung tâm AI của Samsung, Samsung Newsroom đã trao đổi với Phó chủ tịch điều hành & Nhà nghiên cứu trưởng, Tiến sĩ Sebastian Seung.

Seung gia nhập công ty điện tử Samsung vào năm 2018. Ông cũng là giáo sư tại Viện Khoa học thần kinh Princeton và Khoa Khoa học Máy tính. Seung là một trong những nhà khoa học có ảnh hưởng nhất trên thế giới khi nói đến nghiên cứu AI dựa trên thần kinh học.

Mạng nơ-ron nhân tạo và AI

Dựa trên kinh nghiệm sâu rộng và hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực mạng nơ ron nhân tạo, Seung đang nghiên cứu phát triển các công cụ tăng trưởng trong tương lai cho Samsung Electronics thông qua việc thiết lập chiến lược AI và cung cấp lời khuyên về nghiên cứu nâng cao.

Mạng lưới thần kinh nhân tạo là mô hình toán học hoặc mô phỏng máy tính của mạng lưới thần kinh sinh học trong não. “Các mạng kết hợp, hiện là cách tiếp cận chủ đạo đối với tầm nhìn máy tính, được lấy cảm hứng từ ngành khoa học thần kinh từng đoạt giải Nobel những năm 1960.” Nghiên cứu của Seung tại Princeton tập trung vào việc lập bản sơ đồ nối dây nơ-ron thần kinh của vùng vỏ não. “Tôi hy vọng rằng các nghiên cứu trong thế kỷ 21 của chúng tôi về vỏ não cuối cùng sẽ tiết lộ cách nó học và sự hiểu biết mới này sẽ dẫn đến các mạng lưới thần kinh nhân tạo mạnh mẽ hơn.”

Với vị trí hiện tại ở Samsung, Tiến sĩ Seung di chuyển giữa Hoa Kỳ và Hàn Quốc. Công việc gần đây của ông đặc biệt tập trung vào nghiên cứu nâng cao liên quan đến robot, đó là lĩnh vực nghiên cứu chính của Trung tâm AI New York.

Phương pháp học sâu và robot

Ngày nay, robot đã tồn tại trong xã hội dưới dạng robot hút bụi và cánh tay robot được sử dụng trong các nhà máy và công ty vận chuyển. Seung thừa nhận rằng những robot này là minh chứng cho giai đoạn đầu của công nghệ này, nhưng nói rằng những gì ông đang hướng tới là điều gì đó tinh vi hơn nhiều. “Ví dụ, để phát triển những robot có thể vươn ra nhặt thứ gì đó và cất nó đi,” thì ông Seung cho biết, “chúng ta phải trang bị cho chúng tầm nhìn máy tính để có thể nhìn thấy những gì trước mặt và một bộ não để nhận biết tất cả những đồ vật này là gì và nên làm gì với chúng.”

Seung thừa nhận rằng các phòng thí nghiệm trong quá khứ đã cố gắng để đạt được những khả năng này thông qua phương pháp lập trình cổ điển, nhưng điều đó đã thực sự không hiệu quả. “Chúng tôi nhận ra rằng bằng cách nào đó, phải cho robot học cách tự thực hiện các hành động theo yêu cầu, và rất nhiều trong số đó liên quan đến phương pháp học sâu”, Seung chia sẻ.

Seung đề cập đến khía cạnh tự động hóa nhà ở như một ứng dụng chính của họ. “Trong tương lai, bạn có thể tưởng tượng robot sẽ không chỉ cung cấp cho bạn thông tin về thời tiết hoặc sự thay đổi nhiệt độ – chúng sẽ thực hiện các nhiệm vụ hữu ích hơn nhiều trong ngôi nhà của bạn. chúng sẽ thu gom đồ chơi, rửa chén bát và thậm chí là giặt đồ”.

AI trong xã hội

Sẽ không có cuộc thảo luận nào về AI được kết thúc một khi mối e ngại về công nghệ và cách thức thay đổi lối sống của chúng ta vẫn còn đó. Đáp án đầu tiên liên quan đến câu hỏi này từ Seung chính là về viễn cảnh thất nghiệp của mọi người vì tự động hóa. “Tôi nghĩ vấn đề robot lấy mất công việc của chúng ta là vô lý,” ông nêu lên. “Đầu tiên, trong 20 năm qua, ở Hoa Kỳ và nhiều quốc gia phát triển khác có rất nhiều công việc được gia công bên ngoài, không chỉ vì tự động hóa. Như trong cuộc cách mạng công nghiệp lần đầu tiên, nhiều công việc đã bị loại bỏ, nhưng điều đó không có nghĩa là số lượng việc làm sẽ giảm đi, bởi các công việc mới sẽ xuất hiện để đáp ứng cho những nhu cầu mới.”

Seung tiếp tục bình luận về nhiều thái độ khác nhau đối với tự động hóa công nghiệp, và thực tế rằng vấn đề cần được nhìn nhận dưới một lăng kính khác. Ông chia sẻ, “Nếu robot thực sự có thể hoàn thành tất cả công việc cho chúng ta, tại sao mọi người không vui vì điều đó?”.

Trả lời cho một câu hỏi quan trọng về các viễn cảnh về ngày tận thế, trong đó trí thông minh của máy sẽ vượt xa con người và robot sẽ chiếm lĩnh thế giới, Seung tuyên bố, “con người thực ra không hiểu được khả năng thực sự của AI là gì. Và đó là một quan niệm sai lầm phổ biến dựa trên các bộ phim khoa học viễn tưởng thuyết phục mọi người rằng robot có thể làm bất cứ điều gì. Thực tế, robot vẫn còn rất nhiều thiếu sót.”

Seung tiếp tục nhấn mạnh rằng sự phát triển AI có khả năng sẽ hỗ trợ chúng ta rất nhiều, thay vì kết liễu chúng ta. “Liệu robot có mang nhiều điều tồi tệ đến với chúng ta không?” Ông nói rằng, “Vâng, lý do khiến tôi không lo ngại về điều đó là vì tất cả các mối đe dọa chính trị và môi trường đối với nhân loại, robot không được xếp hạng cao trong danh sách. Bênh cạnh đó, tôi nghĩ rằng nếu con người được trang bị tốt nhất để đối phó với mọi mối đe dọa trong tương lai, chúng ta cần phải thông minh nhất có thể. Và điều đó liên quan đến việc sở hữu các công nghệ tinh vi nhất. Bạn có thể là một người bi quan về mặt khoa học viễn tưởng và nói rằng có thể những robot này có thể tấn công chúng ta, nhưng bạn cũng có thể lập luận rằng có thể chúng ta sẽ sử dụng những robot này để cứu chính chúng ta.”

Về những quan niệm sai lầm khác liên quan đến AI, Seung đề cập đến khả năng thực tế của công nghệ. Mọi người nghĩ rằng AI có thể làm được nhiều hơn những gì nó thực sự có thể, ông nói. Điển hình là, tôi đã gặp một người muốn AI thay thế bác sĩ của cô ấy. Tuy nhiên có nhiều việc mà bác sĩ bình thường không thể giải quyết được. Do đó, bởi cách tiếp cận hiện tại của chúng ta đối với AI liên quan đến các máy đào tạo được dựa trên lượng kiến thức của các nhà chuyên môn con người bình thường, nếu các chuyên gia giỏi nhất của con người không thể giải quyết nó, thì AI cũng không thể làm được. Như vậy, sẽ không có chuyện AI có thể hoàn thành công việc tốt hơn các chuyên gia là con người bình thường.

50 năm tiếp theo của AI

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm, Samsung hiện đang hy vọng AI vào để dẫn đầu trong 50 năm đổi mới tiếp theo. Khi được hỏi về những điều đang mong đợi trong giai đoạn này, Seung chia sẻ, “Trong 20 đến 30 năm nữa, robot sẽ có thể làm mọi việc trong nhà như con người. Nó sẽ xảy ra giống như cách mà cuộc cách mạng điện thoại di động đã xảy ra. Hiện nay, ai cũng sở hữu riêng mình chiếc điện thoại di động – có tỷ thiết bị trong số chúng sẽ được bán ra mỗi năm – và điều tương tự cũng sẽ xảy ra với robot.”

Tự động hóa nhà ở và xe tự lái dựa trên AI là các chủ đề nóng hổi khác hiện nay. Seung nói rằng anh hoàn toàn mong đợi những chiếc xe được trang bị AI sẽ trở thành hiện thực, tuy nhiên rất khó khăn để phác thảo nên kế hoạch cho bước khởi đầu. “AI sẽ giúp mọi người tiết kiệm được nhiều sức lao động trong cuộc sống hằng ngày, như chiếc xe tự động chẳng hạn,” ông cho biết. “Chúng sẽ tồn tại trong năm tới, hay sẽ phải trong 20 năm nữa? Các chuyên gia hiện đều nhận thấy rằng việc tự động hóa hoàn toàn sẽ mất nhiều thời gian hơn các phương tiện truyền thông nguyên thủy, nhưng hầu hết họ vẫn tin rằng việc đó là khả thi. Tôi muốn thấy Samsung sẽ đóng góp một phần trong cuộc cách mạng này, nếu không trong vai trò dẫn đầu cuộc cách mạng.”

Về quy mô, những lợi ích tiềm năng của AI là rất lớn, đồng thời đa dạng về trọng tâm. Chia sẻ một số ứng dụng của AI chưa phổ biến với đa số mọi người, Seung nhấn mạnh rằng, “tác động của AI đối với nghiên cứu khoa học là một vấn đề quan trọng. AI có thể được áp dụng để phát triển các khám phá khoa học, và về lâu dài, sẽ có tác động rất lớn đến các lĩnh vực như kỹ thuật vật liệu và hóa học. Giả sử tôi muốn thiết kế một phân tử mới với một số thành phần cụ thể – AI có thể cho phép tôi làm điều đó dễ dàng hơn. Sau đó, phân tử mới đó có thể có thể được ứng dụng cho một công ty dược phẩm, hoặc cho một công ty sản xuất vật liệu nào đó. Vì vậy, AI không chỉ được áp dụng cho công nghệ – nó còn được sử dụng để khám phá khoa học, từ đó thúc đẩy sự tiến bộ của công nghệ.”

[1]Mạng nơ-ron nhân tạo là một nỗ lực mô phỏng mạng lưới nơ-ron tạo nên bộ não con người để máy tính có thể học hỏi mọi thứ và đưa ra quyết định theo cách giống con người. (https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2018/09/24/what-are-artificial-neural-networks-a-simple-explanation-for-absolutely-anyone/#1b4809251245)