Samsung’s Missing Masterpieces brengt iconische verloren kunstwerken samen in een poging om ze terug te vinden

• 12 verloren meesterwerken van een aantal van de meest bekende kunstenaars ter wereld, zoals Van Gogh, Cézanne en Monet, worden getoond op The Frame. Deze verzameling werd samengesteld in samenwerking met Dr. Noah Charney en de Association for Research into Crimes Against Art.
• Waardevolle werken zoals “Witte Eend” van Jean Baptiste Oudry en “Portret van Dr. Gachet” van Van Gogh werden bijna 30 jaar geleden voor het laatst gezien; “Zicht op Auvers-sur-Oise” van Cézanne werd gestolen op een spectaculaire manier die niet onder moet doen voor een filmscenario.
• Samsung gebruikt de kracht van technologie om mensen met elkaar te verbinden in de zoektocht naar verloren kunstwerken, vanuit het comfort van hun woonkamer via The Frame en de sociale media.
• Alle kunstliefhebbers en amateurdetectives kunnen helpen in de zoektocht naar de meesterwerken door tips, theorieën of aanwijzingen te delen via #MISSINGMASTERPIECES

Samsung kondigt vandaag de lancering van de tentoonstelling “Missing Masterpieces” aan, een digitale collectie van een aantal van de meest iconische en intrigerende verloren kunstwerken ter wereld. De collectie toont werken die nergens in het echt gezien kunnen worden, waarvan gevreesd wordt dat ze voor altijd verloren zijn. Ze werden voor de eerste keer samengebracht zodat iedereen er overal van kan genieten en ter ondersteuning van het werk om ze terug te vinden.

Een van deze werken is “Zicht op Auvers-sur-Oise” van Paul Cézanne, dat vermist raakte toen inbrekers gebruik maakten van de oudejaarsfestiviteiten op oudejaarsavond 1999 om het schilderij op spectaculaire manier te stelen. Ze beklommen de aangrenzende steigers, braken een dakraam, lieten een touwladder vallen en zorgden er met een rookbom voor dat ze niet zichtbaar waren. Een ander werk is “Chloe & Emma” van Barbora Kysilkova dat op klaarlichte dag gestolen werd uit een museum in Noorwegen. De dieven verwijderden meer dan 200 nagels om het doek eruit te halen en lieten het kader in onberispelijke staat achter.

Ons leven speelt zich steeds meer virtueel af. De kracht van technologie om mensen samen te brengen is daarom nog nooit zo duidelijk geweest. De tentoonstelling “Missing Masterpieces” toont een aantal van de meest opmerkelijke verloren schilderijen van wereldwijd bekende kunstenaars zoals Van Gogh, Cézanne en Monet. Hierdoor kan iedereen genieten van deze prachtige kunstwerken, die misschien nooit teruggevonden zullen worden, en er meer over te weten komen.

De pandemie heeft een aanzienlijke impact op kunst en cultuur in heel Europa. Elk jaar wordt er kunst ter waarde van miljoenen euro’s gestolen, maar tijdens de lockdown alleen werden er al minstens zes werken gestolen. Een daarvan is “Lentetuin” van Van Gogh, dat gestolen werd op wat de 167ste verjaardag van de kunstenaar geweest zou zijn.

Om speurders te helpen om deze prachtige verloren werken terug te vinden, kunnen kunstliefhebbers en amateurdetectives tips, theorieën en aanwijzingen die ze ontdekken delen met @SamsungBelgie (Twitter), @Samsung_be (Instagram), @SamsungBelgium (Facebook) en via #MissingMasterpieces om op die manier samen bewijs te verzamelen.

“Iedereen moet van kunst kunnen genieten. Wij hebben een collectieve verantwoordelijkheid om onze cultuur te beschermen en voor de toekomstige generaties te bewaren”, vertelt Johan Van Campenhout, Product Manager Lifestyle TV bij Samsung. “Daarom lanceren we Missing Masterpieces, zodat een zo groot mogelijk publiek kan genieten van waardevolle werken die we misschien nooit meer zullen terugzien. The Frame is een belichaming hiervan. The Frame helpt kunst te democratiseren en is zowel een TV als een venster naar de wereld van de kunst.”

The Frame is geen gewone TV. Met zijn uniek kaderachtig ontwerp functioneert hij als een multimediaplatform voor kunst. Wanneer hij niet in gebruik is, gaat hij volledig op in het decor. Vanaf het moment dat de TV uitgeschakeld wordt, gaat de Art Mode aan: het voorheen lege, zwarte scherm verandert in een galerij met de mooiste kunstcollecties ter wereld. De TV is uitgerust met een QLED-scherm, zodat de kleuren van de originele kunstwerken in high definition weergegeven kunnen worden. Alle 12 kunstwerken in de tentoonstelling “Missing Masterpieces” zijn gratis beschikbaar voor gebruikers van The Frame via de catalogus van de Art Store. Deze waardevolle werken kunnen ook online hier door iedereen bekeken worden: www.samsung.com/be/explore/entertainment/missing-masterpieces-and-lost-art-on-the-frame

De tentoonstelling werd samengesteld in samenwerking met Dr. Noah Charney, een gerenommeerde expert in kunstcriminaliteit en stichter van de Association for Research into Crimes Against Art (ARCA). De collectie toont prachtige meesterwerken die wethandhavingsinstanties overal ter wereld proberen terug te vinden.

De tentoonstelling Missing Masterpieces zal live zijn gedurende drie maanden (12 november tot 10 februari 2021). Meer informatie vindt u in de Art Store of op de website van Missing Masterpieces hier: www.samsung.com/be/explore/entertainment/missing-masterpieces-and-lost-art-on-the-frame

Extra info over de kunstwerken

Alle 12 kunstwerken in de tentoonstelling Missing Masterpieces zijn gratis beschikbaar voor gebruikers van The Frame via de Art Store.

Missing Masterpieces is beschikbaar in 29 Europese landen: Albanië, België, Bosnië, Bulgarije, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kosovo, Kroatië, Letland, Litouwen, Macedonië, Montenegro, Nederland, Noorwegen, Portugal, Roemenië, Servië, Slovakije, Slovenië, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en Zweden.

1. Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar (1884)

Artiest: Vincent van Gogh, Nederland

Laatst gezien in Nederland

Van Gogh schilderde dit zicht op de achtertuin van de pastorie van zijn vader in maart 1884 toen hij bij zijn ouders woonde. De stijl en kleuren suggereren dat dit één van zijn vroegste werken is. Een in het zwart geklede vrouw loopt weg, draait zich om en kijkt in de richting van het huis, met de oude kerk in de verte. De pastorie en de tuin bestaan nog steeds in Nuenen, Nederland. Het schilderij is echter verdwenen. In een overval op 30 maart 2020 werd het gestolen op de 167ste verjaardag van Van Gogh. Het is nog steeds niet teruggevonden, maar er is hoop dat het één van vele teruggevonden werken zal zijn.

2. Portret van Dr. Gachet (1884)

Artiest: Vincent van Gogh, Nederland

Laatst gezien in Duitsland

Portret van Dr. Gachet is één van de beroemdste werken van Van Gogh. Na een inzinking waarbij hij een deel van zijn oor afsneed, liet Van Gogh zich opnemen in een instelling waar Dr. Gachet werkte. In het begin klikte het niet tussen Van Gogh en Gachet, maar later veranderde dit: “Ik heb een echte vriend gevonden in Dr. Gachet, zo lijken we fysiek en ook mentaal op elkaar.” Dit kunnen we ook zien in het portret, dat een zekere fysieke gelijkenis vertoont met de kunstenaar.

Op 15 mei 1990 kocht de Japanse zakenman Ryoei Saito het voor $82.5 miljoen. Later drukte hij de wens uit dat hij dat hij na zijn dood samen met het werk gecremeerd wilde worden. Het werk zou zich nu in een Zwitserse privécollectie bevinden, maar werd niet meer gezien sinds 1990.

3. De kunstschilder op weg naar zijn werk

Artiest: Vincent van Gogh, Nederland

Laatst gezien in Duitsland

Dit olieverfschilderij uit 1888 van Vincent van Gogh, mogelijk een zelfportret gemaakt tijdens zijn verblijf in Arles, vertoont de techniek waarvoor Van Gogh het meest bekend werd: het veelvuldig gebruik van impasto, dikke klodders verf die er een bijna beeldhouwkundige dimensie aan geven. Het wordt aangenomen dat dit werk per ongeluk vernietigd werd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bevond zich namelijk in het Kaiser-Friedrich Museum in Magdeburg, Duitsland, dat getroffen werd door een afgedwaalde bom van de Geallieerden tijdens een luchtaanval.

Er worden vaak schilderijen van Van Gogh gestolen: in 1991 werden er 20 werken gestolen uit het Van Gogh Museum in Amsterdam, samen goed voor een geschatte waarde van ongeveer $500 miljoen. In 2002 werden twee schilderijen van Van Gogh gestolen uit hetzelfde museum en later, in 2016, teruggevonden in het huis van een spilfiguur van de maffia buiten Napels.

4. Witte eend

Artiest: Jean-Baptiste Oudry, Frankrijk

Laatst gezien in het Verenigd Koninkrijk

Oudry stond bekend als de hofschilder van Lodewijk XV. Hij maakte vooral portretten waarbij hij zich toelegde op stillevens met fruit en dieren. Dit 19de -eeuwse stilleven, dat geschat werd op 8 miljoen dollar, werd gestolen uit de verzameling van de Markies van Cholmondeley in Houghton Hall in Norfolk, England in 1992.

Sommige onderzoekers geloven dat het in de handen is gekomen van een zigeunerbende in de regio. Criminelen stelen soms uit de veronderstelling dat ze een criminele kunstverzamelaar kunnen vinden zoals ze die in films zien. Een vroegere informant van de politie zei echter dat het schilderij niet aan de muur in de woonkamer van een schurk hing, maar verstopt was op de zolder van een afgelegen, verloederd huis in de veengebieden buiten Newcastle. Het is nog niet gevonden.

5. Zicht op Auvers-sur-Oise

Artiest: Paul Cézanne, Frankrijk

Laatst gezien in het Verenigd Koninkrijk

Cézanne was een revolutionair figuur in de kunstgeschiedenis. Hij ontwikkelde een geestverruimende stijl die totaal verschilde van wat voorafging en een inspiratiebron was voor diegenen die na hem kwamen. Hij was bijzonder bedreven in het ombuigen van het perspectief om een dramatisch effect te bekomen, zoals we kunnen zien in deze landschapsstudie van een groep huizen op het platteland.

Dieven die mogelijk gefascineerd waren door hoe hij perspectief omboog, profiteerden van de milleniumfestiviteiten op oudjaar 1999 en klommen via een aanpalende stelling op het dak, braken door de glazen lichtkoepel en gleden via een touwladder naar beneden waarbij ze hun bewegingen verborgen met behulp van een rookbom. Eens ze binnen waren, blies een draagbare ventilator de rook rond zodat er niets te zien was op de camera’s. Het alarm ging af, maar het veiligheidspersoneel dacht dat er brand was omwille van de rook en belde de brandweer in plaats van ter plaatse te komen. Dit gaf de dieven genoeg tijd om te ontsnappen.

6. Laatste oordeel (1808)

Artiest: William Blake, Verenigd Koninkrijk

Laatst gezien in het Verenigd Koninkrijk

William Blake was een veelzijdig mysterie in de Britse kunst en een briljant schilder, uitgever en veel meer. Zijn poëzie wordt nog steeds gelezen door schoolkinderen over de hele wereld (“Tiger, Tiger Burning Bright”).

Geïnspireerd door Michelangelo’s fresco van het ‘Laatste Oordeel’ in de Sixtijnse Kapel, toont Blake’s enorme verloren schilderij de doden die opstaan om voor eeuwig naar de hemel of naar de hel te worden gestuurd. Hij beweert zijn hele leven al onderworpen te zijn geweest aan ‘visioenen’, veel van zijn schilderijen en gedichten waren daar een uiting van. In deze versie van het verdwenen Laatste Oordeel, geschilderd in 1808, staan de figuren symbool voor ideeën, en zouden ze waarschijnlijk levendig gekleurd zijn. Het werk stond gepland als middelpunt van zijn grote tentoonstelling in 1810, waardoor de tentoonstelling geannuleerd werd. Samen met vele andere werken die normaal te zien waren, ging dit kunstwerk verloren.

7. Zomer (c. 1644)

David Teniers de Jonge, Nederland

Laatst gezien in Portugal

Allegorie in de kunst is waar een figuur of een symbool staat voor een concept. De studie van symbolen in de kunst, iconografie genaamd, behandelt beelden als visuele raadsels. De kunstenaar wil dat jij, de toeschouwer, je proactief met het kunstwerk bezighoudt en probeert de betekenis ervan te ontcijferen.

“Zomer” komt uit een serie van “Allegories of the Four Seasons”, vier schilderijen van de Nederlandse kunstenaar David Teniers de Jonge. Deze allegorische reeks is vooral bekend door zijn afbeelding van schunnige taferelen in tavernes en is een sober verhaal. We zien werkers die op een warme dag tarwe oogsten, een collectief beeld dat bedoeld is om terug te denken aan de zomer. Teniers schilderde verschillende versies van de serie; een versie van Zomer werd in 1974 gestolen uit het Museu Nacional de Arte Antiga in Portugal. De zoektocht is nog steeds spannend!

8. Charing Cross Bridge & 9. Waterloo Bridge (1899 – 1904)

Artiest: Claude Monet, Frankrijk

Laatst gezien in het Verenigd Koninkrijk, Roemenië en Nederland

Monet schilderde 37 versies van Charing Cross Bridge en minstens 40 versies van de Waterloo Bridge. Hij was gefascineerd door schilderstudies over hoe het licht zijn onderwerpen beïnvloedt en verandert. Hij keerde terug naar velen, waarbij hij verschillende seizoenen vastlegde, elk met subtiele verschillen. De versies in focus zijn twee van de schilderijen die in oktober 2012 zijn gestolen uit de Kunsthal in Rotterdam. De moeder van een van de veroordeelde dieven beweerde dat de Waterloo Bridge tot de gestolen schilderijen behoorde die ze in Roemenië in haar kachel verbrandde. Een gruwelijke poging om bewijsmateriaal tegen haar zoon te vernietigen.  De politie vond wel sporen van pigment in haar kachel, maar niet genoeg om haar beweringen te verifiëren.

10. Landschap (1917)

Artiest: József Lampérth Nemes, Hongarije

Laatst gezien in Hongarije

Dit prachtige landschapsschilderij van de Hongaarse kunstenaar József Lampérth Nemes, was een van de twee privé-werken die verdwenen zijn uit een pakhuis van het MODEM Centrum voor Moderne en Hedendaagse Kunst in Debrecen, Hongarije. Kunstdiefstal wordt meestal beschouwd als een filmische museumoverval, en er zijn veel voorbeelden die passen bij deze nogal romantische indruk. Met tienduizenden kunstdiefstallen die elk jaar worden gemeld (om nog maar te zwijgen van de niet-gerapporteerde), zijn archieven en pakhuizen populaire doelwitten, omdat het maanden kan duren voordat iemand het opmerkt.

Werken die opgeslagen zijn in warenhuizen vereisen gespecialiseerde kennis om ze te lokaliseren en op te sporen. Een diefstal als deze suggereert dus dat de dieven op voorhand wisten waar ze achteraan zaten. Hoewel kunstdiefstal in opdracht erg zeldzaam is, denkt men er bij een geval als dit toch over na.

11. Mythologische scene met een Jonge Bacchus

Artiest: Jacob Jordaens, België (Fotoarchief van Muzeum Sztuki, Łódź)

Laatst gezien in Polen

Dit meesterwerk van de grote Nederlandse Oude meester Jacob Jordaens was één van duizenden schilderijen die gestolen werden in Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jordaens werd erg beïnvloed door Rubens, die een generatie ouder was en ook van Antwerpen afkomstig was. Deze invloed is terug te vinden in alle aspecten van het werk van Jordaens. Bacchus, de oude god van de landbouw, wijn en vruchtbaarheid, wordt afgebeeld als een jong kind, omringend door Maenaden (vrouwelijke nimfen) en saters (half-mens, half-geit).

Polen had buitengewoon rijke verzamelingen cultureel erfgoed die jammer genoeg gedecimeerd werden door het Russische Rode Leger en de speciale eenheid voor kunst- en archiefdiefstal van de Nazi’s, het ERR. Hoewel er veel kunstwerken teruggevonden en teruggebracht werden, zijn er ook veel die nog steeds verloren zijn. Dit schilderij van Jordaens is één ervan. Het werd meegenomen uit het J. K. Bartoszewicz Museum voor Kunst en Geschiedenis in Lodz. Het is niet geweten waar het zich nu bevindt.

 12. Chloe & Emma

Artiest: Barbora Kysilkova, Tsjechië

Laatst gezien in Noorwegen

Kort nadat Barbora Kyslikova naar Oslo verhuisde, werden twee van haar belangrijkste kunstwerken gestolen. Haar werken werden pas recentelijk bekend, toen haar documentaire “The Painter and The Thief” in première ging op het 2020 Sundance Film Festival. De documentaire vertelt het waargebeurde verhaal van hoe ze de jonge man opspoorde die twee van haar schilderijen gestolen had en er zich tussen hen een onwaarschijnlijke vriendschap ontwikkelde.

Haar enorme, fotorealistische werken waren op dat moment weinig bekend buiten haar geboorteland, Noorwegen (iets waar deze veelgeprezen film verandering in bracht). Dit wees erop dat deze diefstal veeleer een passionele daad was, en geen winstbejag. De meeste kunstwerken worden gestolen door dieven die niets van kunst afweten en kunstwerken enkel beschouwen als draagbare handelswaar met grote waarde. Dit is ook een uitzonderlijk geval in die zin dat de dieven gevat werden, maar beweerden zich niet te herinneren wat ze met de gestolen schilderijen gedaan hadden, aangezien ze zo “van deze wereld waren.”