Gotuję z głową – nie marnuję planety!

Wczoraj obchodziliśmy Światowy Dzień Ziemi. To dobra okazja, aby przypomnieć, że o nasze środowisko powinniśmy dbać także w tych nietypowych warunkach. W ostatnim czasie firma Samsung wraz z Centrum UNEP/GRID-Warszawa zorganizowała bezpłatny webinar o tym, jak poznawać przyrodę bez wychodzenia z domu oraz przygotowała artykuł na temat kilku ekologicznych praktyk, do których możemy się obecnie stosować. Dzisiaj zapraszamy do zapoznania się z tematem żywności – jak rozsądnie zaplanować zakupy i w jaki sposób wprowadzić do naszej kuchni zasady zero waste?

Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Żywności – FAO – informuje, że co roku marnujemy na świecie 1/3 wyprodukowanej żywności. Wraz z jedzeniem marnujemy zasoby, które były potrzebne do jego wyprodukowania. Dobrze zdać sobie sprawę, że każdy z nas może codziennie w swoim domu podejmować małe kroki, aby w przyszłości zmienić te statystyki na lepsze. 

W okresie pandemii starajmy się dokonywać bardziej przemyślanych decyzji zakupowych i lepiej wykorzystywać zasoby podczas gotowania. Najlepiej będzie, jeśli te nawyki utrzymamy i udoskonalimy także później. 

Dobrze zaplanowane zakupy 

Zacznijmy od tego, żeby dobrze zaplanować zakupy. Najlepiej sporządzić listę, na której będą tylko takie produkty, które na pewno zużyjemy w najbliższych dniach podczas gotowania. Posiłki planujmy z góry. Jeśli chcemy kupić coś na zapas niech będą to produkty suche lub w puszkach, z długim terminem przydatności.  

Warto zapisywać także to, co później wyrzucamy – w klarowny sposób pokazuje nam to ile tracimy, łatwo bowiem przeliczyć takie straty na pieniądze. Pozwala nam również dostrzec, które zakupy są nietrafione i co najczęściej się psuje.  

Pamiętajmy o różnicy między produktami opisanymi “najlepiej spożyć przed” a “należy spożyć do”! Dla tych drugich graniczną datę powinniśmy traktować jako bezwzględnie wiążącą. Data opatrzona pierwszym z opisów mówi nam tylko to, że po jej upływie produkt może stracić pewne walory, nie będzie natomiast zepsuty. Dotyczy to na przykład ryżu i makaronów.  

Podczas zakupów pamiętajmy o jeszcze jednym – wybierzmy czasem warzywa i owoce mniej kształtne. Nie unikajmy drobnych skaz. Sięgnijmy właśnie po te trochę gorzej wyglądające (oczywiście nie zepsute) produkty, które są tak samo pełnowartościowe. Jeśli mamy możliwość kupowania bezpośrednio od rolnika to skorzystajmy z niej – warzywa tam sprzedawane nie muszą spełniać wszystkich wyśrubowanych przez hurtownie standardów wyglądu (dokładnie wyznaczony kształt, kolor itd.).  

Kreatywne gotowanie 

Niezwykle ważne we wprowadzaniu zasad zero waste w swojej kuchni jest pomysłowe wykorzystywanie jak największej części kupowanych produktów (najlepiej całości). W największej ilości marnuje się pieczywo. Kto z nas nie zna tych resztek chleba, które zalegają w chlebaku wciśnięte za świeżo kupionym bochenkiem? Następnym razem nie wahajmy się i zróbmy z nich coś w rodzaju angielskiego puddingu.  

W przypadku warzyw z reguły wyrzucamy bardzo dużo jadalnych części. Liście rzodkiewki świetnie sprawdzą się w pesto. Umyte obierki z włoszczyzny, końcówki od szparagów, gałązki natki pietruszki, skórka od cukinii, resztki czerwonej fasoli z puszki, resztki cebuli, czosnku czy niewykorzystane liście kapusty mogą wylądować w garnku i stanowić podstawę pysznej zupy krem.  

Gotując rosół, nie wyrzucajmy tego co wyjmujemy z bulionu. Ugotowane mięso i warzywa mogą także stanowić bazę do pasztetu, a podsmażone, doprawione i dodane do ryżu to już plan na smaczne drugie danie. Z warzyw możemy zrobić również sałatkę jarzynową. 

Drugie życie resztek 

Wykorzystywanie resztek to nie tylko gotowanie. Jednym ze świetnych przykładów są fusy po kawie. W połączeniu z miodem stworzą ekologiczny domowej roboty peeling do ciała. Możemy je także przetestować jako „odstraszacz” owadów lub jako cenny składnik kompostu. 

Pomocne aplikacje i książki 

Internet pełen jest stron, które pomogą nam lepiej zarządzać produktami. Ponadto warto pobrać jedną z aplikacji, które po wpisaniu kilku składników, podpowiedzą nam jakie danie możemy zrobić.  

Książki i blogi kulinarne o niemarnowaniu żywności to już gorący trend i znajdziemy z pewnością wiele pozycji, które dostarczą nam przepisów i pomysłów.  

Pamiętajmy, że zmiana zaczyna się od nas. Jeśli postaramy się nie marnować jedzenia nie tylko zadbamy o własne portfele, ale także pomożemy w osiągnięciu szeregu punktów zapisanych przez ONZ w roku 2015 w Celach Zrównoważonego Rozwoju. Ich realizacja nie tylko może wesprzeć budowę gospodarki o obiegu zamkniętym (zmniejszenie ilości odpadów), ale również pomóc w cieszeniu się zdrowiem i wysoką jakością życia (dzięki lepszemu porcjowaniu) czy ochronie różnorodności biologicznej (poprzez zmniejszenie nacisku na ekosystemy lądowe i wodne).   

Autorką tekstu jest Paulina Paterek, która w Centrum UNEP/GRID-Warszawa zajmuje się komunikacją, w szczególności mediami społecznościowymi. Interesuje ją inspirowanie, jak największej ilości osób do podejmowania codziennych zmian na rzecz środowiska.